میلگرد یک ابزار مهم در ساختمان سازی است اما قدمت آن به قدمت دوره ساختمان سازی مدرن شناسایی می شود. این وسیله ساختمانی معمولا در داخل بتون استفاده می شود و به همین دلیل تاریخ اختراع میلگرد را باید در دورانی که بتون پا به عرصه ساختمان سازی گذاشته است، دنبال کرد.
قرن 15 میلادی و پیدایش میلگرد
قرن 15 میلادی را به عنوان قرن اختراع و پیدایش میلگرد عنوان می کنند. در گذشته ساختمان سازی به صورت عمودی سازی فعلی مطرح نبود و در ساخت ساختمان ها از مصالح عادی مانند سنگ، چوب، آجر و خشت استفاده می کردند. به طوریکه استفاده از آهن و فولاد در ساختمان سازی به هیچ وجه کاربرد نداشت. سازه های بلندمرتبه در آن سال ها از استحکام کافی برخوردار نبود و همین موضوع بشر را به این فکر انداخت باید فکری به حال استحکام سازه های چند مرتبه نماید.
در ادامه بتون به وجود آمد و انقلابی در ساختمان سازی مدرن صورت گرفت. بتون ساخت سازه ها را راحتتر می کرد و به استحکام آن کمک می کرد. در واقع بتن ترکیب رویایی انسان برای ساخت ساختمان های بلندمرتبه و بادوام بود. اما هنوز هم از آهن یا میلگرد به معنای امروزی در ساختمان های بتنی استفاده نمی شد. همین موضوع سبب شده بود که هنوز هم استحکام مورد نظر مهندسین و معماران حاصل نشود.
با این وجود در قرن پانزدهم صنعت ساخت رونق بیشتری گرفت و بتن های تقویت شده نیز مورد استفاده واقع شدند. تاریخچه میلگرد و استفاده از آن تقریبا به همان دوران باز می گردد و شاید بتوان اولین استفاده از آهن آلات و به خصوص میلگرد در ساختمان سازی را به قرن 15 مرتبط دانست. اگرچه در این قرن، میلگرد ها به شکل امروزی نبودند.
قرن 18 میلادی و تولد واقعی میلگرد
ساخت میلگرد به شکل کنونی و امروزی در ابتدای قرن 18 میلادی آغاز شد و به سرعت نیز کارایی آن در ساخت ساختمان های مرتفع و مستحکم مشخص شد. در ابتدا میلگردهای ساده به شکل لوله های توپر فولادی ساخته شد اما در ادامه متخصصان به این نکته پی بردند که برای کارایی بیشتر و اتصال بهتر به بتن، باید به فکر آج هایی روی میلگرد باشند.
به این ترتیب میلگرد آجدار نیز اختراع شده و مورد استفاده قرار گرفت. میلگردها از آن دوران تا به امروز بدون تغییر ظاهری آنچنانی تولید و مورد استفاده قرار گرفته اند و روز به روز نیز بر موارد استفاده این محصول پرکاربرد اضافه می شود. اگرچه میلگرد با کیفیت امروزی قابل مقایسه با میلگرد های گذشته نیست اما بیشتر تفاوت در نحوه تولید و کیفیت این محصول نهفته است.
فرانسه زادگاه میلگرد
اگرچه متخصصان این حوزه در مورد اینکه چه کسی و کدام کشور اولین میلگرد جهان را تولید کرده اند، اتفاق نظر ندارند اما به احتمال زیاد فرانسه کشور تولیدکننده اولین میلگرد جهان است. در این میان فردی به نام مونیر اولین نفری است که این اختراع را به نام خود ثبت کرده است.
این محصول فولادی در ابتدا فقط در فرانسه تولید و از آنجا به سایر کشورها و قاره ها صادر می شد. در ادامه با رشد روزافزون استفاده از میلگرد، صنعتگران سایر کشورها نیز به فکر ساخت این محصول فولادی استراتژیک افتادند.
میلگرد به شکل امروزی
امروزه در تولید میلگردها از روش های ابتدایی قرن 18 استفاده نمی شود اما در اصل تفاوت بسیار فاحشی نیز در نحوه تولید به وجود نیامده است. اگرچه دستگاه های مدرن و امروزی کارخانه های تولید میلگرد، این محصول را با دقت بسیار بالایی تولید می کنند.
وجود استانداردهای مختلف در هر کشور بسته به شرایط آب و هوایی و محیطی نشانگر این موضوع است. برای نمونه در ژاپن که یک کشور زلزله خیز است، میلگردها بر اساس این واقعیت و به روش آلیاژی تولید می شوند تا حداکثر مقاومت را برابر زلزله داشته باشند.
برخلاف این موضوع در کشورهایی که زلزله به آن شدت اتفاق نمی افتد نیازی به این استاندارد نمی بینند و میلگرد را به روش ترمکس تولید می کنند.
در ایران نیز در قرن اخیر میلگرد به روش مدرن تولید شده و هم اکنون نیاز داخلی کشور به میلگرد در کارخانه ها تولید و این نیاز از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین می شود. وجود مواد اولیه معدنی در داخل کشور، ساخت میلگرد در ایران را مقرون به صرفه کرده است.